วัดสุทัศนเทพวราราม สร้างขึ้นระหว่าง ปี พ.ศ. 2350-2351 ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 เดิมพระราชทานนามว่า “วัดมหาสุทธาวาส” ต่อมาได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระวิหารขึ้นเพื่อเป็นที่ประดิษฐานของ พระศรีศากยมุนี หรือพระโต พระพุทธรูปที่สร้างขึ้นในสมัยราชวงศ์พระร่วงของยุคสุโขทัยที่อันเชิญมาจาก พระวิหารหลวงวัดมหาธาตุ จังหวัดสุโขทัย ทว่าพระวิหารยังไม่ทันสร้างเสร็จก็สิ้นรัชกาลเสียก่อน ผู้คนจึงเรียกวัดแห่งนี้ด้วยนามที่เรียบง่ายว่า วัดพระโต วัดพระใหญ่ หรือวัดเสาชิงช้า
หลังสิ้นรัชกาลที่ 1 วัดแห่งนี้ก็ได้มีการสร้างต่อเติมเรื่อยมา จนกระทั่งแล้วเสร็จในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 และทรงโปรดให้สร้างพระอุโบสถ ศาลาการเปรียญ สัตตมหาสถาน และกุฏิสำนักสงฆ์ เพื่อประดิษฐานสังฆาราม หลังจากนั้นก็ได้พระราชทานนามให้ใหม่เป็น วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร จนถึงปัจจุบัน
สำหรับสถาปัตยกรรมของ วัดสุทัศนเทพวราราม เป็นศิลปะแบบต้นกรุงรัตนโกสินทร์ บางส่วนมีกลิ่นอายจากศิลปะสมัยกรุงศรีอยุธยาด้วยเช่นกัน ประกอบไปด้วย พระวิหาร พระอุโบสถ พระวิหารคต ตำหนักสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งเคยเป็นที่ประทับของ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาร (แพ ติสฺสเทโว) อดีตสมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 12 แห่งกรุงรัตโกสินทร์ นอกจากนี้ภายในวัดยังมี ศาลาวิหารทิศ ศาลาลอย และหอระฆัง
ปัจจุบันนี้ วัดสุทัศนเทพวราราม หรือ วัดสุทัศน์ เป็นวัดสวยบนเกาะรัตนโกสินทร์ ที่มีบรรยากาศอันเงียบสงบ เหมาะแก่การไปทำบุญ ไหว้พระ ทำจิตใจให้ร่มเย็น และเป็นอีกหนึ่งสถานที่ท่องเที่ยวของชาวต่างชาติ โดยจะเปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 08.00-20.00 น. ของทุกวัน